در دنیای مدرن امروزی ، به دلیل تغییرات سبک زندگی و تاثیر آن بر سلامت انسان ، شیوع بیماری های گوناگون و، مقاومت بیماری ها در برابر روش های درمانی قدیمی ، بشر نیازمند روش های درمانی جدید و به روز می باشد . سیر تولید دستگاه های درمانی ، دارو ها و روش های درمانی جدید رشد چشمگیری داشته است .
در میان این روش ها ، برخی نیز مدرن شده روش های سنتی و قدیمی می باشند . یکی از این روش ها که در اکثر کلینیک های فیزیوتراپی به صورت تخصصی انجام می شوند ، روش طب سوزنی می باشد . در ادامه به توضیح مختصر و کاربرد های این روش در حیطه ی فیزیوتراپی می پردازیم :
طب سوزنی ، درای نیدلینگ ، سوزن خشک
درای نیدلینگ یا سوزن خشک یکی از روش های نوین در فیزیوتراپی می باشد که امروزه طرفداران زیادی پیدا کرده است . این روش توانسته است در مدت کوتاهی نتایج بسیار مثبت و زیادی را به وجود آورد . در روش درای نیدلینگ از سوزن های باریک و بسیار نازک برای تحریک نقاط خاصی از بدن استفاده می گردد . طول سوزن های مورد نیاز با توجه به محل استفاده ، عمق عضله مورد نظر و هدف درمانی انتخاب می گردد . برای مثال برای تحریک اعصاب عضلات صورت از سوزن های کوتاه و برای رفع انقباض عضلات گلوتئال از سوزن های بلند استفاده می گردد . این روش به تنهایی شامل روش ها و کاربرد های گوناگونی می باشد که در ادامه به آن ها می پردازیم :
- رفع گرفتگی عضلات : در مقالات قبلی به طور مفصل درباره ی علل ایجاد گرفتگی و درمان آن توسط طب سوزنی صحبت کردیم . به طور خلاصه ، سوزن خشک یکی از بهترین روش های درمانی بری رفع گرفتگی عضلات می باشد . در این روش ابتدا سایز سوزن مورد نظر با توجه به موارد ذکر شده توسط فیزیوتراپیست تعیین گشته و با استریل کردن محیط وارد بافت عضلانی مورد نظر می گردد . هدف این عمل برخورد سوزن با نقاط ماشه ای ( گرفتگی های عضلات که به صورت یک نخود کوچک در داخل عضله احساس می شوند ) و رها سازی آن هاست . این روش برای برخی از افراد نسبتا دردناک است اما نتایج بسیار خوب و مثبتی را به همراه خود دارد .
- کاهش درد : همانطور که گفته شد درمان با سوزن خشک ، مدرن شده ی روش طب سوزنی قدیمی و سنتی می باشد . همانند روش قدیمی در درای نیدلینگ نیز یکسری نقاط خاص برای کاهش درد های مختلف وجود دارد . باید توجه کنید که ، لزوما همه ی این نقاط در محل درد و یا نزدیک آن قرار ندارند . برای مثال در درمان درد آرتروز در قدام زانو ، علاوه بر استفاده ی سوزن در اطراف زانو ، برخی از آن ها در دست و سر هم قرار می گیرند . در این روش می توان از دستگاه آکوپانچر برای ایجاد جریان الکتریکی در بدن نیز استفاده کرد . دستگاه آکوپانچر دارای سیم های بلندی است که در سر هر یک از آن ها دو گیره ی فلزی کوچک قرار دارد . گیره های هر یک سیم به دو سوزن مختلف متصل گشته و جریان وارد محل مورد نظر می گردد . این روش باعث افزایش کارآمدی طب سوزنی و کاهش درد بیمار می گردد .
- کاهش چسبندگی در بافت اسکار : با استفاده از سوزن در موازات پوست در محل اسکار ( محل زخم بافتی ) ، فیبر های کلاژن با سرعت بیشتری تکثیر می شوند و به طور صحیح جهت گیری می کنند . با توجه به میزان اسکار مدت زمان های متفاوتی برای درمان این اختلال وجود دارد . برای مثال در اسکاری بزرگ در ناحیه ی شکمی مدت زمان و جلسات طب سوزنی بسیار طولانی تری نسبت به یک اسکار کوچک در کف دست مورد نیاز است .
- افزایش خون رسانی : تحریک عضلات بدن با سوزن موجب آزادسازی برخی مواد محرک و تغییرات هورمونی می گردد که نتیجه ی آن افزایش خون رسانی و تغذیه ی بافتی است .
- کاهش التهاب : با استفاده از سوزن در اطراف محل التهاب ، به دلیل افزایش خون رسانی ، تبادلات مواد و دفع بیشتر مواد سمی و التهاب زا ، التهاب بافت مورد نظر کاهش پیدا می کند . استفاده از دستگاه الکترو آکوپانچر و جریان الکتریکی در این هدف نیز بسیار مفید و کاربردی می باشد .
- تحریک عصب : یکی از هدف های بسیار شایع در طب سوزنی تحریک عصب در افراد آسیب دیده می باشد . در این روش سوزن ها در مسیر عصب یا نقاط خاصی از بدن ( که طبق تحقیقات ثابت شده برای تحریک عصب هستند ) همراه با تحریک جریان الکتریکی قرار می گیرند . این روش در افرادی که دچار له شدگی عصب ، فلج بلز یا سکته ی مغزی ( فلج یک یا چند اندام ) گشته اند بسیار کاربردی و مفید می باشد .
اختلالات شایع قابل درمان با سوزن خشک
- درد های ناشی از آرتروز مانند آرتروز زانو
- اختلالات دراپ آرم ( افتادگی مچ دست به دلیل آسیب عصب رادیال ) و دراپ فوت ( افتادگی مچ پا به دلیل آسیب عصب پرونئال )
- درد ناشی از بیرون زدگی دیسک در کمر و گردن ، تنگی کانال نخاعی ، درگیری عصب سیاتیک و تنگی کانال مچ دست ( Cts )
- بازگردانی اندام فلج شده در سکته ی مغزی و بیماران آسیب نخاعی
- اختلال آرنج تنیس بازان
- تاندونیت ( التهاب تاندون ) و بورسیت ( التهاب بورس )
جمله ی پایان ؛
طب سوزنی یک روش جدید و کاربردی است که نتایج بسیار مثبت و زیادی به همراه داشته است . اما به کار بردن آن نیازمند تخصص و گذراندن دوره های مورد نیاز می باشد . یک فیزیوتراپیست صلاحیت لازم برای استفاده از این روش را به دلیل داشتن اطلاعات لازم در حیطه ی آناتومی و عصبی می باشد . طب سوزنی یک روش تهاجهی است بنابراین می تواند یکسری عوارض کم و خفیف به همراه داشته باشد اما استفاده از آن توسط افراد نابلد می تواند عوارض جبران ناپذیری را برای فرد بیمار ایجاد کند . بنابراین با مراجعه به فیزیوتراپیست و متخصص احتمال بروز عوارض ناشی از این درمان را به حداقل برسانید .
