بیرون زدگی دیسک یکی از اختلالات ستون فقرات است که به دلیل سبک غلط زندگی های امروزی بسیار شایع تر از گذشته گشته است . به صورتی که ، با انجام MRI می توان متوجه شد که درصد بالایی از افراد ، دارای بیرون زدگی دیسک در نواحی کمری و گردنی می باشند . لازم به ذکر است که درصد قابل توجهی از افراد مبتلا ، فاقد علائم فتق دیسک می باشند و با یک حرکت اشتباه یا برداشتن یک وسیله ی سنگین ، علائم می توانند به صورت ناگهانی بروز پیدا کنند .
بین مهره های ستون فقرات ، برای کاهش فشار های مکرر و پر تکرار روزمره بر ستون مهره ای و بهبود حرکات مهره ها بر روی یکدیگر ، بالشتک هایی به نام دیسک وجود دارند . با افزایش و تغیبیرات نیرو های وارده مانند نیروی وزن سر یا انجام حرکات غلط ، دیسک به سمت های مختلف جا به جا شده و به اصطلاح بیرون زدگی پیدا می کند . شایع ترین جهت بیرون زدگی دیسک که بیشتر از سایر جهات رخ می دهد و می تواند باعث بروز علائمی مانند درد و بی حسی شود ، بیرون زدگی خلفی می باشد .
در مقالات قبلی به درمان های مفید و کار آمد در فتق دیسک پرداختیم . همچنین گفته شد ، انجام درمان های غیر تهاجمی مانند فیزیوتراپی ، استراحت ، تمرین درمانی و دارو درمانی ( با تجویز پزشک ) ، به صورت مکمل دارای تاثیرات مفید تر و بهتری می باشند و می توانند قبل از رسیدن به مرحله ی جراحی ، باعث بهبود درصد بالایی از علائم ناشی از بیرون زدگی دیسک بگردند .
در کنار درمان های گفته شده ، استفاده از بریس های ستون فقرات می توانند کمک کننده باشند . مانند تجویز به استراحت ، استفاده از کمربند و گردنبند های طبی نیازمند تجویز متخصص بوده و در همه ی موارد کارایی ندارند .
نوع بریس و مدت زمان استفاده از آن ها با توجه به پیشینه ی بیمار ، سابقه ی درد های ستون فقرات ، میزان درد و بی حسی اندام ها و … توسط متخصص تعیین می گردد .
در مراحل حاد و درد های شدید ناشی از فتق دیسک ، بین یک تا سه هفته استفاده از کمر بند و گردنبند های طبی تجویز می گردد . با توجه به نظر پزشک ، بین دو تا چهار ساعت یک بار ، بریس ها برداشته می شوند و سپس مجددا استفاده می گردند . استفاده از بریس ها هنگام استراحت و خوابیدن توصیه نمی شود اما در مواردی با تصمیم پزشک معالج ، بیمار لازم است که به صورت مداوم از آن ها استفاده نماید . با گذشت زمان و کاهش علائم بیمار ، میزان استفاده از بریس به مرور کاهش یافته و ناگهانی قطع نمی شود .
در مورادی که درد بیمار کم است و بیمار شکایتی ندارد ، معمولا استفاده از بریس ها توصیه نمی شود . مگر اینکه در کنار فتق دیسک ، آسیب مهره ای یا آرتروز وجود داشته باشد .
پس از جراحی های فتق دیسک نیز با توجه به نظر جراح ، بین 2 تا 6 هفته استفاده از بریس های لازم است . این گونه بریس ها به نسبت کمر یا گردنبند های مورد استفاده برای بیرون زدگی دیسک ، محکم تر و با ثبات تر هستند . معمولا تجویز می شود که این بریس ها در مدت زمان تعیین شده به صورت مداوم استفاده شوند و صرفا هنگام خوابیدن باز گردند .
به طور کلی انواعی از بریس های کمری و گردنی وجود دارد که هر کدام در یک یا چند مرحله بیرون زدگی دیسک یا دیگر اختلالات ستون فقراتی کاربرد دارند . در ادامه به پر کاربرد ترین و مهم ترین آن ها می پردازیم :
- گردندبند های طبی :
این دسته از گردنبند ها جز شایع ترین بریس های استفاده شده برای فتق دیسک های گردنی می باشند . گردنبند های طبی در سه دسته ی نرم ، نیمه سخت و سخت تولید می شوند . این گردنبند ها به صورت یک قالب گرد در اطراف گردن قرار گرفته و ضمن ایجاد ثبات گردنی ، به بیمار یاد آور می شوند که از انجام حرکات شدید خودداری کرده و میزان حرکات گردنی را تا حد لازم کاهش دهند . نوع سخت این بریس ها بیشترین ثبات را برای فرد فراهم کرده و بیشترین ممانعت در برابر انجام حرکات را به عمل می آورند . در دو نوع نرم و نیمه سخت معمولا ثبات در گردن و در نوع سخت علاوه بر گردن ، ثبات در ناحیه ی اکسیپیتال ( پس سری ) و چانه نیز فراهم می گردد .
- کمربند های طبی
این دسته از بریس های کمری نیز مانند گردنبند های طبی از لحاظ بافتی به دسته های نرم ، نیمه سخت و سخت تقسیم می گردند که با توجه به میزان محدودیت لازم انتخاب می شوند . دسته بندی دیگری که در این گردنبند ها وجود دارد ، بر اساس طول کمربند ها نام گذاری می شود :
LO : این کمربند ها صرفا در اطراف مهره های کمر قرار گرفته و در آسیب های متوسط و محدود به کمر استفاده می شوند .
LSO : این دسته به نسبت کمربند های قبلی ارتفاع بیشتری داشته و کمی مهره های خاجی ( ساکروم ) را نیز شامل می شود .
TLSO : این بریس ها علاوه بر مهره های کمری و خاجی ، از سمت بالا ، در اطراف مهره های ستون فقرات سینه ای نیز قرار گرفته و باعث حفظ ثبات و ایجاد محدودیت های بیشتری می شوند . به همین علت در آسیب های حاد تر قابل استفاده اند .
CTLSO : دسته آخر ، بلند ترین کمر بند های طبی بوده که از مهره های گردن تا خاجی را شامل می شوند . CTLSO ها بیشترین میزان ثبات و بیشترین میزان محدودیت حرکات را برای فرد فراهم می کنند . این بریس ها معمولا در آسیب های ترکیبی قابل استفاده هستند .
- گردنبند فیلا دلفیا
این بریس گردنی ، یک گردنبند ساخته شده از بافت های محکم و سخت است که معمولا پس از آسیب های نخاعی استفاده می شود . در واقع این گردنبند ، با حمایت عضلات و مهره ها ، باعث بهبود آسیب های وارده بر ستون فقرات می گردد .
