دستگاه های فیزیوتراپی
از پرکاربرد ترین دستگاه های فیزیوتراپی می توان به دیاترمی اشاره کرد :
- دیاترمی
دیاترمی یکی از دستگاه های بسیار مهم و کاربردی در فیزیوتراپی است . دیاترمی امواج را با فرکانس بالا و طول موج های مختلف تولید و وارد بافت بدن می کند . این دستگاه در فیزیوتراپی با هدف کاهش درد و ایجاد گرما استفاده می شود . درواقع دیاترمی یک روش بسیار مهم برای ایجاد گرمای عمقی است . امواج دیاترمی به بافت تابیده شده و با بالا بردن دمای موضعی باعث افزایش جریان خون موضعی ، افزایش اکسیژن رسانی و مواد مغزی به بافت ها ، تقویت سیستم ایمنی ، بهبود گردش خون ، بهبود ترمیم و افزایش جذب می شوند . دیاترمی در بافت هایی که حاوی یون ، آب و چربی بیشتری هستند گرمای بیشتری ایجاد می کند . به همین علت عضلات نسبت به بافت های چربی گرمای بیشتری را دریافت می کنند . دیاترمی در موارد زیر کاربرد دارد :
- آرتروز ها
- محدودیت مفاصل
- بیماری های تخریبی ستون فقرات
- التهاب مفاصل
- عفونت های مزمن
- بورسیت ها ( التهاب بورس ها )
- درد های مزمن و حاد
- روماتیسم
- فیبرو میالژیا
- تاندونیت ها ( التهاب تاندون ها )
- درگیری عصب ساتیک
- چسبندگی بافت ها
- تروما
- خشکی مفصل ها
- درد های عضلانی اسکلتی
- فتق یا بیرون زدگی دیسک
- کشیدگی عضلات و لیگامان ها ( رباط ها )
- گرفتگی و اسپاسم عضلات
کلمه ی دیاترمی به معنی گرم شدن است و معنی آن تا حدودی به کاربرد آن اشاره دارد . امواج دیاترمی وارد بافت شده و سبب افزایش دمای عمقی ناحیه ی مورد نظر می شوند . دیاترمی باعث ایجاد اثرات گرمایی و غیر گرمایی می شود . از اثرات گرمایی آن می توان به افزایش گرما و خون رسانی موضعی بافت اشاره کرد . کاهش درد جز اثرات غیر گرمایی این دستگاه به شمار می رود .
کارکرد دیاترمی تا حدودی شبیه به تکار است اما عمق نفوذ آن کم تر می باشد . امواج دیاترمی می توانند جز امواج اولتراسوند ( فرا صوت ) و یا الکترو مغناطیس باشند . امواج الکترو مغناطیس دیاترمی خود به دوسته ی شورت ویو دیاترمی ( طول موج کوتاه ) و ماکرو ویو دیاترمی ( طول موج بلند ) تقسیم می شود .
امواج کاربردی در فیزیوتراپی امواج اولتراسوند و شورت ویو دیاترمی می باشند :
- شورت ویو دیاترمی
این نوع دیاترمی قادر به گرم کردن بخش وسیعی از بدن می باشد . زمان استفاده ی آن بین 15 تا 20 دقیقه است . شورت ویو دیاترمی به دوسته ی القایی و کندانسور تقسیم می شود . در نوع القایی بافت بین یک کویل الکتریکی و در نوع کندانسور بین دو الکترود قرار می گیرد .
- ماکرو ویو دیاترمی
این نوع دیاترمی در درمان بخش های کوچک به کار می رود و حدود 20 تا 30 دقیقه زمان می برد .
- اولتراسوند دیاترمی
در این روش از امواج فراصوت برای افزایش دمای بافت استفاده می شود . امواج اولتراسوند نسبت به امواج الکترومغناطیس عمق نفوذ کمتری دارند و هر جلسه 5 تا 15 دقیقه زمان می برد .
نکات مهم برای شروع و حین درمان دیاترمی
- قبل از شروع استفاده از دیاترمی ، بیمار باید ناحیه ی درمان را عاری از هر گونه پوشش بکند . گاهی نیاز است که بیمار از پوشش خاصی برای درمان استفاده بنماید .
- بیمار باید هرگونه جسم فلزی ، زیورآلات و تلفن همراه را حین درمان از خود جدا کند .
- بیمار نباید روی تخت و یا صندلی فلزی قرار بگیرد . بهتر از ترجیحا از تخت های چوبی استفاده شود .
- حین درمان ، هم بیمار و هم فیزیوتراپیست باید از عینک های مخصوص استفاده بکنند .
- سطح درمانی مورد نظر باید خشک و تمیز باشد .
- بیمار نباید حین استفاده از دستگاه از جای خود حرکت کند .
روش اعمال دیاترمی
بیمار بسته به محل درمان می نشیند و یا دراز می کشد . ابتدا درمانگر اطلاعات مورد نظر را به دستگاه می دهد . در نوع دیاترمی الکترومغناطیسی دو الکترود در ناحیه ی مورد نظر قرار داده می شود که امواج را وارد پوست می کنند . الکترود ها باید با پوشش و یا حوله روی پوست بیمار قرار بگیرند و نباید در تماس مستقیم با بدن باشند .
در نوع دیاترمی اولتراسوند ، فیزیوتراپیست در ناحیه ی مورد نظر ژل می مالد ، سپس با پروب اولتراسوند ناحیه را ماساژ می دهد و درمان را اعمال می کند .
- در طی درمان بیمار معمولا احساس گرما و گز گز را گزارش می کند . بعضی از بیماران می توانند هیچ احساس خاصی نداشته باشند . دقت کنید که احساس درد حین استفاده از تکار طبیعی نیست . معمولا هر جلسه ی درمانی بین پنج تا ده دقیقه زمان می برد و تعداد جلسات درمانی و فواصل آن توسط فیزیوتراپیست مشخص می شود . میزان زمان هر جلسه و تعداد جلسات ذکر شده برای درمان با دیاترمی ، یک میزان متوسط بوده و فیزیوتراپیست می تواند با توجه به شرایط آن ها را کاهش یا افزایش دهد .
موارد عدم استفاده دیاترمی
- اطراف زخم های باز
- بارداری
- کودکانی که صفحه ی رشد آن ها هنوز بسته نشده و یا با درمانگر همکاری نمی کنند .
- سل
- بیماری های عروق محیطی
- وجود ایمپلنت و پین های فلزی
- تومور های بدخیم و سرطان ها
- عفونت های حاد
- ترومبوزهای وریدی
- بیماران هموفیلی
- بیماری های قلبی و کلیوی
- ناحیه ی سر و صورت
- وجود انواع پروتز مصنوعی ( برای مثال پروتز مصنوعی در مفاصل )
- اطراف نخاع و قلب
- اطراف چشم ها و ارگان های جنسی
- کسانی که درک درستی از گرما ندارند و یا گرما را احساس نمی کنند .
- افرادی که نمی توانند به طور طولانی مدت در یک وضعیت بدنی باقی بمانند .
- وجود باتری و پیس میکر های قلبی ( ضربان ساز های قلبی )
- بیماران دیابتی
عوارض دیاترمی
دیاترمی یک روش بی خطر است و تا کنون برای آن عارضه ی خاصی مشخص نشده است . با این وجود باید به نکات زیر توجه کرد :
- در صورتی که پروب دیاترمی اولتراسوند با سرعت مناسبی حرکت نکند ، ژل تماسی کم باشد و یا الکترود های دیاترمی الکترومغناطیسی در تماس مستقیم با پوست باشند، امواج می توانند سوختگی سطحی ایجاد کنند .
- در مواردی که دیاترمی در اطرف نواحی تناسلی ، کمر و یا لگن زنان استفاده شود ، می تواند باعث افزایش خون ریزی در زمان قاعدگی بشود .
- دست زدن بیمار به اشیاء فلزی حین درمان ، می تواند باعث ایجاد شوک و یا سوختگی بشود .
