دستگاه های فیزیوتراپی
لیزر درمانی یکی روش های رایج ، کاربردی و غیرتهاجمی در کلینیک های فیزیوتراپی است که باعث افزایش سرعت بهبودی بسیاری از بیماری ها می گردد :
- لیزر
لیزر تراپی یکی از متد های معروف فیزیوتراپی است و در اکثر کلینیک ها انجام می شود . این روش با تحریک بیولوژیک بافت ها باعث بهبود گردش خون ، افزایش سرعت متابولیسم ، تسریع روند ترمیم بافت های آسیب دیده ، افزایش ترشح هورمون های ضد درد و بهبود عملکرد عضلات می شود . انجام لیزر تراپی همراه با دیگر روش های فیزیوتراپی ، در جلسات کم باعث بهبود چشم گیر بیماران می گردد . این تکنیک درمانی در موارد زیر کاربرد دارد :
- آرتروز مفاصل مختلف
- سندرم تونل کارپال
- درد های مزمن
- پارگی عضلات و لیگامان ها
- زخم
- التهاب مفاصل
- چسبندگی بافت ها و مفصل ها
- تاندونیت ( التهاب تاندون )
- خار پاشنه
- فتق ( بیرون زندگی ) دیسک
- کشیدگی لیگامان ها
- محدودیت حرکتی
- کندرومالاشی زانو (نرم شدگی غضروف زانو )
- تریگر پوینت ( نقاط ماشه ای / درعضلات به صورت گره های سفت احساس می شوند و باعث درد بیمار می گردند )
- درگیری عصب سیاتیک
- نوروپاتی های محیطی
- گرفتگی و اسپاسم عضلات
- روماتوئید آرتریت
- فیبرومیالژیا
- بورسیت ( التهاب بورس )
دستگاه لیزر از امواج الکترو مغناطیسی با طول موج های بین 600 تا 1100 استفاده می کند . این دسته از امواج ، امواج مادون قرمز نام دارند . بسته به طول امواج تولید شده توسط دستگاه ، لیزر به دو نوع کم توان و پرتوان تقسیم می شود .
امواج تشکیل شده توسط دستگاه لیزر پرتوان طول موج بلندتری دارند . این نوع لیزر به نسبت لیزر کم توان می تواند بخش وسیع تری از بدن را تحت درمان قرار بدهد و عمق نفوذ بیشتری دارد . قدرت لیزر کم توان کمتر از نوع پر توان می باشد در نتیجه برای درمان نواحی سطحی و کوچک تر از لیزر کم توان استفاده می گردد .
معمولا بیماران حین استفاده از لیزر پرتوان احساس گرمای بیشتری را گزارش می کنند و حس خوشایند تری دارند . عمق نفوذ لیزر های کم توان و پر توان به ترتیب حدود نیم و پنج سانتی متر است .
مانند روش دیاترمی ، اثرات لیزر تراپی نیز به دوسته ی گرمایی و غیر گرمایی تقسیم می شوند . لیزر با بالا بردن دمای بافت های بدن باعث افزایش گردش خون موضعی شده و موجب می شود که خون مواد مغذی بیشتری را برای ترمیم بافت فراهم کند .
پروسه ی روند تاثیر غیر گرمایی لیزر نا شناخته است اما یکی از مکانیسم های مورد تایید این است که پروتئین های غشای سلول های ناحیه ی مورد نظر ، امواج تابش داده شده توسط دستگاه لیزر را جذب می کنند .
این عمل سبب افزایش نفوذ پذیری غشا سلولی می گردد و باعث می شود تبادل یون ها و در نتیجه سرعت ترمیم بافتی افزایش پیدا کند . دقت کنید که افزایش نامطلوب شدت لیزر باعث آسیب به پروتئین های غشا سلولی و در نتیجه مرگ سلول ها می شود .
نکات مهم برای شروع و حین درمان لیزر
- هم بیمار و هم فیزیوتراپیست موظف هستند که حین استفاده ی لیزر از عینک های مخصوص استفاده کنند .
- سطح درمانی مورد نظر باید خشک و تمیز باشد .
- بیمار باید هرگونه جسم فلزی ، زیورآلات و تلفن همراه را حین درمان از خود دور کند .
- همانطور که ذکر شد قدرت و شدت لیزر پرتوان بالاست است ، در نتیجه ضروری است که این دستگاه با احتیاطات لازم اعمال شود .
- قبل از شروع استفاده از لیزر تراپی ، بیمار باید ناحیه ی درمان را عاری از هر گونه پوشش بکند . گاهی نیاز است که بیمار از پوشش خاصی برای درمان استفاده بنماید .
- بیمار در صورت احساس درد و یا سوختگی باید سریعا به درمانگر خود اطلاع بدهد .
- بیمار نباید حین استفاده از دستگاه از جای خود حرکت کند .
روش اعمال لیزر
ابتدا درمانگر اطلاعات مورد نظر را به دستگاه می دهد . بعد از زدن دکمه ی شروع ، درمانگر پروب دستگاه را در ناحیه ی مورد نظر قرار می دهد و با فشار دادن پدال ، آن را با سرعت مشخصی حرکت می دهد و درمان را اعمال می کند . بسته به نوع دستگاه لیزر ، پروب دستگاه می تواند در تماس مستقیم با پوست باشد و یا در فاصله ی مشخصی از بدن قرار بگیرد .
در طی درمان بیمار معمولا احساس گرما و گز گز را گزارش می کند . بعضی از بیماران ممکن است هیچ احساس خاصی نداشته باشند . دقت شود که احساس درد حین استفاده از لیزر طبیعی نمی باشد . بسته به وسعت محل درمان و شدت درگیری، مدت زمان هر جلسه متفاوت است اما به طور معمول بین 5 تا 10 دقیقه زمان می برد .
تعداد جلسات درمانی و فواصل استفاده از لیزر هم با توجه به شرایط بیماری توسط فیزیوتراپیست مشخص می شود . در شرایط عادی درگیری های حاد 1 تا 5 جلسه و درگیری های مزمن 10 تا 15 جلسه به لیزر تراپی نیاز دارند . گاهی تعداد جلسات بالایی از لیزر برای برخی از اختلالات مانند بیماری های تخریبی و آرتروز لازم است .
- میزان زمان هر جلسه و تعداد جلسات ذکر شده برای درمان با لیزر ، یک میزان متوسط بوده و فیزیوتراپیست می تواند با توجه به شرایط آن ها را کاهش یا افزایش دهد .
موارد عدم استفاده لیزر
- بارداری
- کودکان
- بیمارل دیابتی
- بیماری های پوستی
- تومور بدخیم و سرطان
- وجود انواع پروتز مصنوعی ( برای مثال پروتز مصنوعی در مفاصل )
- اختلالات بینایی و حساسیت به نور
- اطراف چشم ها و ارگان های جنسی
- کسانی که درک درستی از گرما ندارند و یا گرما را احساس نمی کنند .
- افرادی که نمی توانند به طور طولانی مدت در یک وضعیت بدنی باقی بمانند .
- وجود باتری و پیس میکر های قلبی ( ضربان ساز های قلبی )
عوارض لیزر
لیزر یک روش ایمن و غیر تهاجمی می باشد و تا کنون برای آن عارضه ی خاصی مشخص نشده است . در مواقع این روش ریسک بسیار کمی دارد . با این وجود اگر نکات ذکر شده رعایت نشود ، لیزر ممکن است باعث سوختگی سطحی و آسیب بافتی گردد .