حتما تا کنون اسم بیماری آرتروز یا تخریب مفصل به گوشتان خورده و یا شخصا به آن مبتلا شده اید . آرتروز یک بیماری تخریبی در مفاصل بدن می باشد که می تواند به دلایل مختلف به خصوص افزایش سن در بدن رخ بدهد . احتمال وجود این بیماری در همه ی مفاصل بدن وجود دارد اما احتمال رخ دادن آن در مفصل زانو نسبتا شایع تر از سایرین می باشد . باید بدانید که آرتروز زانو به صورت ناگهانی و یک شبه بروز نمی کند .

بلکه با مرور زمان و به آرامی ابتدا باعث تخریب غضروف و سپس آسیب استخوان و مفصل می گردد . در واقع مراحلی قبل از آرتروز وجود دارد که با پیشگیری و درمان آن ها می توان از بروز آرتروز زانو در بزرگسالی جلوگیری نمود . یکی از اختلالاتی که اکثر محققان آن را شروع روند آرتروز می نامند ، کندرومالاشی یا سندرم پتلو فمورال می باشد که در ادامه به آن می پردازیم .

کندرومالاشی زانو

کندرومالاشی یا نرمی غضروف پتلو فمورال یک اختلال در مفصل پتلو فمورال زانو می باشد . بخش قدامی انتهایی استخوان ران یا فمور در تماس با استخوان پتلا یا کشکک قرار دارد و مفصل پتلو فمورال را تشکیل می دهد .

کندرومالاشی یک اصطلاح برای توصیف درد پشت کشکک یا مفصل پتلو فمورال می باشد . در این حالت فرد مبتلا از درد هنگام موقعیت هایی مانند خم و راست کردن زانو ، نشستن چهار زانو و برخواستن ، انجام فعالیت های عادی مانند راه رفتن و بالا و پایین رفتن از پله ها و صدای تق تق در زانو شکایت دارد . این درد و حس سایش با خم نگه داشتن زانو به مدت طولانی ، افزایش پیدا می کند و با صاف کردن زانو تا قبل از دامنه ی انتهایی ، شدیدا کاهش میابد .

این اختلال اغلب در افراد جوان تا میانسال رخ می دهد . البته رخ دادن آن در زنان مسن به دلیل مشکلات هورمونی ناشی از یائسگی نیز شایع می باشد . از سوی دیگر ، این اختلال در افراد ورزشکار خصوصا ورزش های پرشی مانند بسکتبال نیز شایع می باشد . به همین علت برخی آن را اختلال Jumper’s Knee نیز می نامند .

همانطور که گفته شد ، سندرم درد پتلو فمورال می تواند از مراحل اولیه ی آرتروز مفصل زانو باشد و موجب آن گردد . در واقع در کندرومالاشی یا سندرم درد پتلو فمورال به دلیل تماس های طولانی مدت و پر تکرار دو استخوان رانی و کشکک ، غضروف مفصلی دچار نرمی شده و با پیشرفت این اختلال دچار آسیب می گردد . با افزایش فشار آسیب های وارده بر غضروف ، یکسری شیار های کوچک در آن تشکیل می شود که به مرور افزایش پیدا می کنند . با افزایش تعداد و عمق این شیار ها ، غضروف تکه تکه گشته و موجب افزایش درد بیمار می شوند .

به مرور ، غضروف آسیب دیده خاصیت جذب نیرو های وارده را از دست می دهد و تکه تکه می گردد . با از بین رفتن کامل خاصیت جذب نیروها ، این فشار ها به استخوان های رانی و درشت نی ( که استخوان های تشکیل دهنده ی زانو می باشند ) وارد گشته و با گذشت زمان باعث آسیب به این استخوان ها ویا به اصطلاح ایجاد آرتروز می گردند .

کندرومالاشی به مرور باعث اختلال مفصل زانو و آسیب عضله ی چهارسر رانی نیز می شود . تاندون عضله ی کوادر یا چهارسر رانی از روی کشکک زانو می گذرد و به جلوی استخوان تیبیا یا درشت نی ( یکی از استخوان های ساق پا ) متصل می گردد . بنابراین هرگونه اختلال حرکتی در مفصل پتلو فمورال می تواند باعث آسیب به این عضله یا التهاب تاندون آن بگردد .

موارد افزایش دهنده ی احتمال بروز کندرومالاشی

• کوتاهی و یا ضعف برخی عضلات
• دفورمیتی های زانو ( زانو ضربدری و زانو پرانتزی )
• انجام ورزش های سنگین بدون آمادگی
• استرس های مکرر مانند دویدن
• صافی کف پا
• پرش های مکرر از ارتفاع
• وضعیت های غیر طبیعی کشکک ( حرکت به سمت بالا ، پایین ، چپ و راست )
• ضربات مستقیم به زانو و شکستگی ها
• در رفتگی مفصل زانو
• کوتاهی ایلیو تیبیال باند
• دفورمیتی و تغییر زاویه ی بین سر و گردن فمور

فیزیوتراپی در افراد مبتلا به کندرومالاشی ( سندرم درد پتلو فمورال )

این اختلال در مراحل اولیه خطرناک نمی باشد و افراد مبتلا با انجام روش هایی مانند فیزیوتراپی ، تمرین درمانی و در مواردی دارو درمانی بهبود می یابند . در فیزیوتراپی با توجه به منشا اختلال مورد نظر ( عضلانی ، استخوانی ، مادر زادی و .. ) روش های درمانی متفاوتی وجود دارد که فیزیوتراپیست با توجه به نیاز بیمار آن ها را دسته بندی و برنامه ریزی می کند و در نهایت به کار می برد :

• استفاده از جریان های مختلف مانند Tens و If برای کاهش درد
• در صورت وجود ورم و التهاب : سرما درمانی برای کاهش ورم در مراحل اولیه و حاد و سپس استفاده از عوامل گرمایی در مراحل مزمن
• به کار بردن دستگاه US یا اولتراسوند برای کاهش التهاب و یا نرمی عضلات
• استفاده از لیزر و تکار برای کاهش درد ، افزایش گردش خون و نرمی عضلات کوتاه شده
• تیپینگ برای اصلاح حرکات کشکک

• درای نیدلینگ یا سوزن خشک برای رفع گرفتگی عضلات
• سوزن خشک همراه آکوپانچر ( جریان الکتریکی ) برای کاهش درد
• منوال تراپی و موبیلیزیشن جهت بهبود دامنه حرکتی زانو و مفصل پتلو فمورال
• تمرین درمانی :

در این بیماران استفاده از روش های تمرینی با هدف تقویت عضلات ضعیف شده و کشش عضلات کوتاه شده صورت می گیرد . در ادامه به برخی از این تمرینات می پردازیم :

1. Quadriceps setting

یک بالشت کوچک یا حوله ی لوله شده را درحالی که پاها را صاف بر روی زمین قرار داده اید زیر زانو بگذارید . سپس به مدت 5 ثانیه با سفت کردن زانو به آن فشار وارد کنید . بعد از کمی استراحت ، این حرکت را مجددا انجام دهید . این تمرین را در 3 ست 20 تایی تکرار کنید .

2. Hip adduction

در حالت خوابیده بر روی کمر ، زانو های خود را خم کنید و کف پاها را بر روی زمین قرار دهید . سپس یک بالشت کوچک بین زانو ها قرار دهید و به مدت 5 ثانیه با نزدیک کردن زانو ها به یکدیگر به آن فشار وارد کنید . بعد از کمی استراحت ، این حرکت را مجددا تکرار کنید. این تمرین را در 3 ست 20 تایی انجام دهید .

3. کشش عضلات خارج ران

لبه ی تخت بر روی پهلوی سمت سالم خود دراز بکشید . سپس لگن بالایی خود را در حالتی که زانو درگیر صاف است به سمت عقب و پایین بیاورید تا جایی که در سمت خارج زانوی درگیر احساس کشش کنید . این حالت را برای 10 ثانیه حفظ کنید . بعد از چند ثانیه استراحت ، این حرکت را مجددا تکرار کنید. این تمرین را در 3 ست 20 تایی انجام دهید .