انگشت ماشه ای یا تریگر فینگر چیست؟
انگشت ماشه ای حالتی در تاندون‌های دست می باشد که می تواند همراه با خشکی و احساس قفل کردن در تاندون انگشتان باشد. نام دیگر انگشت ماشه ای یا تریگر فینگر stenosing tenosynovitis می باشد که در آن غلاف تاندون ها دچار التهاب شده و سبب تنگی فضای تاندون در غلاف می شود.
انگشت ماشه‌ای یکی از علل درد دست بوده که خودش را بصورت کلیک و قفل شدگی دردناک انگشتان در حالت خم شدن نشان می دهد. در مراحل ابتدایی بیمار ممکن است فقط دردی در محل اتصال انگشت به کف دست داشته باشد. در این مرحله تشخیص بیماری مشکل است.
در مراحل پیشرفته تر انگشت گیر می کند. به این معنی که وقتی بیمار می خواهد انگشت خم کرده خود را راست کند با یک گیر مواجه می شود.با کمی فشار گیر رد می شود و انگشت هم صاف می گردد. در حین صاف کردن انگشت ممکن است یک صدای تقه احساس شده یا شنیده شود.
در مراحل باز هم پیشرفته تر گیر به راحتی رد نمی شود. بیمار باید از دست دیگرش کمک بگیرد تا با فشار انگشت را صاف کند. در حین صاف کردن انگشت ممکن است بیمار احساس درد کند.
در مراحل کاملا پیشرفته انگشت اصلا صاف نمی شود. در معاینه این بیماران معمولا یک برجستگی در محل اتصال انگشت به کف دست لمس می شود. ایجاد برجستگی در مسیر تاندون خم کننده انگشت موجب گیر کردن برجستگی در حین حرکت تاندون و در نتیجه بروز علائم بیماری میشود.
علت تریگر فینگر یا انگشت ماشه ای گیر کردن تاندون خم کننده یا فلکسور انگشت در حین عبور از تونل بافتی است که در کف دست قرار دارد. علت این گیر بوجود آمدن یک برجستگی در تاندون است.
وقتی بیمار انگشت خود را خم و راست میکند تاندون باید از داخل غلاف و تونل بافتی که مانند حلقه ای دور تاندون را گرفته عبور کند.وجود برجستگی در قسمتی از تاندون موجب میشود تا عبور آن از درون تونل با مشکل مواجه شده و در آن گیر کند.در حین خم کردن انگشت چون قدرت عضلات خم کننده انگشت زیاد است این توده از درون تونل عبور میکند و انگشت خم میشود ولی در حین صاف کردن انگشت چون قدرت عضلات باز کننده انگشتان کمتر است ممکن است بیمار نتواند به راحتی انگشت را صاف کند.
این بیماری در خانم ها و در سنین میانسالی بیشتر دیده می شود اگر چه می تواند حتی بچه ها را درگیر کند. انگشت شست بیشترین انگشتی است که درگیر می شود و به دنبال آن انگشست حلقه و انگشت وسط بیش از دیگر انگشتان می توانند درگیر شوند.
علت ایجاد انگشت ماشه‌ای
در حالی که علل انگشت ماشه ای به خوبی شناخته نشده است، عوامل متعددی وجود دارند که ممکن است خطر ابتلا به این بیماری را افزایش دهند. این موارد عبارتند از:
- چنگ زدن مکرر: حرفه‌ها و سرگرمی‌هایی که شامل استفاده مکرر از دست و چنگ زدن طولانی مدت می‌باشد، خطر ابتلا به انگشت ماشه‌ای را افزایش می‌دهد.
- جنسیت:انگشت ماشه ای در زنان شایع‌تر است.
- در ۴۰ یا ۵۰ سالگی خود هستید:انگشت ماشه ای در این گروه سنی رایج‌تر است.
- دچار آسیب قبلی شده اید:انگشت ماشه ای ممکن است پس از آسیب به پایه انگشت یا کف دست، محتمل‌تر باشد.
- دیابت: یک بیماری مادام العمر که موجب افزایش سطح قند خون در افراد میشود.
- آرتریت روماتوئید: یک وضعیت درازمدت ناشی از یک مشکل سیستم ایمنی بدن (سیستم دفاعی طبیعی بدن)، که باعث درد و خشکی در مفاصل شما میشود.
- نقرس: نوعی آرتروز که در آن کریستال‌های سدیم اورات در داخل و اطراف مفاصل ایجاد می‌شوند و باعث میشود که ملتهب (تورم) شوند.
- آمیلوئیدوز: بیماری که در آن پروتئین غیر طبیعی به نام آمیلوئید در اندام‌ها از جمله کبد تجمع می‌یابد.
- تیروئید کم کار:که در آن بدن شما هورمون‌های خاصی را به اندازه کافی تولید نمی‌کند.
- سندرم تونل کارپال:وضعیتی که بر روی اعصاب مچ دست شما تاثیر می‌گذارد و باعث درد و سوزش میشود.
- انقباض دوپویترن:بیماری که باعث میشود یک یا چند انگشت به سمت کف دست خم شوند.
علائم ایجاد انگشت ماشه ای یا تریگر فینگر
- درددر کف دست زمانی که انگشت خود را باز یا بسته میکنید.
- احساس قفل کردن و یا صدای ناشی از حرکت تاندون در فضای تنگ
- حساسیت در مسیر تاندون به خصوص محل گره
- محدودیت حرکتی انگشت
- خشکی در مسیر تاندون که میتواند در پی یک دوره بی‌حرکتی یا هنگام صبح وجود داشته باشد.
- در موارد شدیدتر میتواند قفل کردن در تاندون در حالت خم شده وجود داشته باشد.
تشخیص انگشت ماشه ای
یافته های بالینی و پاراکلینیکی میتوانند در تشخیص انگشت ماشه ای کمک‌کننده باشند در این زمینه پزشک متخصص با بررسی تاندون و حرکت آن و میزان التهاب در مسیر تاندون و غلاف آن و دامنه حرکتی و لمس موضعی و برجستگی میتواند در تشخیص اقدام نماید.ممکن است در بعضی از موارد پزشک معالج برای بیمار توصیه ام آر آی نماید.
درمان انگشت ماشه ای
درمان انگشت ماشه‌ای وابسته به شدت آن متفاوت است. برخی از روشهای درمانی عبارتند از:
استراحت: اگر نشانه‌ها خفیف باشند، استراحت دادن به انگشت ممکن است برای حل مشکل کافی باشد. پزشک شما ممکن است یک اسپلینت را برای نگه داشتن انگشت در یک موقعیت خنثی و در حال استراحت توصیه کند.
طب فیزیکی: از آن جا که تحرک در نتیجه سفت شدن تاندون خاصی قفل میشود، رفع تنش و سپس انجام تمرینات مخالف کمک میکند تا انگشت بسط پیدا کند. یک ماساژ اصطکاکی عرضی کمک میکند تا غلاف شکسته و امکان باز شدن انگشت فراهم شود. این کار باید بلافاصله با کشیدن انگشت، به طور فعال و یا منفعل همراه باشد تا تاندون کشیده شود. تمرینات باید به حرکتی مخالف چنگ زدن اختصاص یابد – که انگشت را باز کند. این امر باعث میشود عضلات عدم تعادل چنگ زدن را جبران کنند.
ماساژ: ماساژ بند انگشت باعث تسهیل جریان خون در ناحیه میشود، که باعث میگردد مفصل روان شده و برای حرکت آماده گردد. با قرار دادن انگشت تحت تاثیر در یک موقعیت راحت، شروع به مالش ملایم سراسر بند انگشت کنید و سپس در یک حرکت دایره‌ای مالش دهید. ماساژ را دو تا سه دقیقه ادامه دهید و با تمرینات دامنه حرکت دنبال کنید
حرکت کمکی: تمرینات حرکتی کمکی به حفظ و حتی بهبود دامنه حرکت در انگشت تحت تاثیر کمک میکند. از دست دیگر خود کمک بگیرید تا به آرامی و با ملایمت انگشت آسیب دیده خود را خم و راست کنید، و آن را با بیشترین محدوده حرکتی ممکن تکان دهید. انگشتتان را 10 تا 15 بار خم و راست کنید.
از چنگ زدن مکرر اجتناب کنید: برای حداقل 3 تا 4 هفته، از فعالیت‌هایی که نیاز به چنگ زدن مکرر، محکم گرفتن مکرر یا استفاده طولانی مدت از ماشین آلات دستی ارتعاشی دارند اجتناب کنید.
داروها: داروهای مسکن بدون نسخه مانند داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی میتوانند برای کاهش درد استفاده شوند.
تزریق استروئید: پزشک شما ممکن است تزریق کورتیکواستروئید( یک داروی ضد التهاب قوی )به داخل غلاف تاندون را انتخاب کند. در برخی موارد، این روش تنها به طور موقت مشکل را بهبود میبخشد و تزریق دیگری نیز لازم است. اگر دو تزریق برای حل مشکل مفید واقع نشد، باید جراحی در نظر گرفته شود. اگر برای مدت طولانی دچار انگشت ماشه‌ای بوده باشید، یا مشکل پزشکی مانند دیابت داشته باشید، تزریق به احتمال کمتری باعث تسکین دائمی درد میشود.
فیزیوتراپی:
به طور کلی در درمان عارضه های تاندونی و التهابی روش های درمانی غیر جراحی مانند فیزیوتراپی با پرخون کردن ناحیه می تواند کمک بسیار مناسبی را برای این گونه بیماران فراهم نمایند. روش‌هایی مثل:
- استفاده از گرما و الکتروتراپی و همچنین APS
- امواج صوتی یا اولتراسوند در بهبود ترمیم ناحیه
- استفاده از امواج دیاترمی
- توصیه بریس
- شاک ویو با دوز ملایم
- تقویت عضلات از طریق تمرینات طبی
- استفاده از مایوفاشیال ریلیز و کشش تاندون
- استفاده از لیزر های کم توان و پرتوان
- میدان های مغناطیسی یا مگنت
ورزش و حرکات اصلاحی برای انگشت ماشه‌ای
1) بلند کردن انگشت
به این صورت که باید کف دست را روی زمین یا یک سطح صاف بگذارید.حالا هر انگشت را به تنهایی بلند کنید. البته در بلند کردن انگشتی که دچار مشکل شده است باید تمرکز و دقت بیشتری داشته باشید.
باید خیلی آرام هر انگشت را بلند کنید، چند ثانیه در همان حالت نگه دارید و بعد پایین بیاورید و استراحت بدهید؛ سپس تمرین را برای انگشت بعدی آغاز کنید.
2) فشار دادن توپ
توپ را کف دستتان بگیرید و حدود ۵ ثانیه با انگشت ها فشار دهید و بعد رها کنید. همین کار را در روز ۵ تا ۱۰ بار انجام دهید.
3) کشش یک انگشت به کمک شست
انگشت آسیب دیده را با شست خود بگیرید.موقعیت انگشت ها در این حالت به شکل یک دایره در می آید. این حالت را به مدت ۵ ثانیه نگه دارید و سپس انگشت را به حالت اول و معمولی برگردانید. این کار را ۱۰ بار تکرار کنید.
4) کشیدن انگشت به کمک کش
انگشت ها را به سمت داخل جمع کنید طوری که هر کدام از انگشت ها صاف باشند و فقط از بند اول خم شوند. بعد یک کش دور آن ها بیندازید. حالا دستتان را در حالی که باید فشار کش را خنثی کند، باز و بسته کنید.
جراحی
جراحی انگشت ماشه ای عملی سرپایی است که می‌توان آن را تحت بی‌حسی موضعی یا بلوک عصب منطقه‌ای انجام داد. جراح برش کوچکی، کوچکتر از دو سانتیمتر را روی پوست ایجاد میکند و بخش سفت غلاف تاندون را آزاد میکند.در نتیجه تاندون میتواند آزادانه و بدون گیر کردن بلغزد و حرکت کند. از بیماران خواسته میشود که انگشت را بعد از آزاد کردن انگشت ماشه‌ای حرکت بدهند تا بافت همبند جای زخم بعد از جراحی تشکیل نشود.
البته به بیماران توصیه میشود که تا چند هفته فشار روی زخم در حال التیام وارد نکنند. انتظار می‌رود که انگشت بعد از جراحی کاملاً بهبود یابد. جراحی انگشت ماشه‌ای کاملاً ایمن است، هرچند احتمال بروز عوارض بعد از عمل وجود دارد.
شایع‌ترین عارضه بعد از جراحی انگشت ماشه‌ای این است که بیماری به دلیل آزاد نشدن کامل غلاف تاندون، عود میکند.عفونت، خشکی و آسیب دیدن انگشت از دیگر عوارض احتمالی جراحی انگشت ماشه‌ای به شمار می‌آید. البته احتمال بروز این عوارض کم است و نرخ موفقیت جراحی بسیار بالا است.
